EBP is niet alleen het resultaat van de evolutie in de gezondheidswetenschappelijke kennis, maar weerspiegelt ook de evolutie binnen onze samenleving: de manier waarop ze maatschappelijke waarden, het vertrouwen in zorgverleners en de luisterbereidheid ten aanzien van patiënten integreert.
De toepassing van de EBP-benadering zorgt ervoor dat elke patiënt de beste zorg krijgt, dat de zorgverleners hun vaardigheden kunnen verbeteren en dat de samenleving in haar geheel de duurzaamheid en billijkheid van haar gezondheidszorgsysteem kan waarborgen.
Klinische expertise
Waarden en voorkeuren van de patiënt
Wetenschappelijk bewijs
Context
EBP
- De klinische expertise is het geheel van vaardigheden en kennis die zorgverleners in hun beroepsleven hebben opgebouwd.
Om die vaardigheden en kennis verder te verfijnen, is levenslang leren noodzakelijk, bijvoorbeeld om cognitieve vooringenomenheid te vermijden. - EBP stelt de patiënt centraal.
De zorgverlener en de patiënt worden het, op basis van wetenschappelijk bewijs, eens over de verschillende mogelijke behandelopties. - EBP in de dagelijkse praktijk toepassen impliceert een open ingesteldheid voor nieuwe inzichten uit wetenschappelijk onderzoek, het hanteren van een systematische aanpak om de meest relevante informatie te doorgronden en er kritisch naar te kijken.
Aanbevelingen uit praktijkrichtlijnen en andere gevalideerde informatie worden ter beschikking gesteld van drukbezette zorgverleners om hen te helpen weloverwogen keuzes te maken in de behandelopties. - De EBP-benadering is ingebed in een bepaalde context waaraan de zorg voor de patiënt wordt aangepast.
Die context kan betrekking hebben op de beschikbare infrastructuur, het gezondheidszorgbeleid, de financiering of elk ander aspect.
Samengevat
Dit subtiele evenwicht wordt nu onderwezen aan alle toekomstige gezondheidsprofessionals.
De EBP-benadering in de praktijk
Lagerugpijn als voorbeeld
Een patiënt krijgt voor zijn idiopathische lagerugpijn een oefenprogramma voorgeschreven en raadpleegt een kinesitherapeut.
De patiënt denkt alleen massage en passieve mobilisatie te krijgen, maar de kinesitherapeut stelt hem, op basis van de richtlijnen die actieve oefentherapie aanbevelen, een programma voor met actieve, progressieve oefeningen, aangepast aan de evolutie van de lagerugpijn.
Aangezien de patiënt terughoudend is om meer te bewegen, legt de kinesitherapeut uit welke impact een sedentaire levensstijl kan hebben op de pijn.
De kinesitherapeut beseft dat de patiënt up-to-date informatie nodig heeft over de behandeling van lagerugpijn om zich aan die behandeling te kunnen houden. De kinesitherapeut verwijst hem daarom naar betrouwbare bronnen op maat van patiënten zodat hij zich kan informeren. Hij stelt de patiënt voor om het er tijdens een volgende consultatie verder over te hebben.
De patiënt heeft ondertussen de tijd genomen om zich te informeren en voelt zich bij de tweede afspraak al meer gemotiveerd om actief te bewegen.
Voor de verdere aanpak spreken kinesitherapeut en patiënt samen een programma af met actieve oefeningen bij de kinesitherapeut en thuis, alsook enkele massages en aanvullende mobilisaties, naargelang van de situatie.
Een proces in 5 stappen
EBP beperkt zich niet tot het raadplegen van wetenschappelijk bewijs: het is een benadering die gezondheidsprofessionals een nuttig kader biedt om op basis van de huidige beste praktijken te beslissen welke actie het meest geschikt is voor een bepaalde patiënt.
Deze benadering omvat het stellen van een vraag, het zoeken naar wetenschappelijk bewijs, het beoordelen en toepassen van dat bewijs rekening houdend met de expertise van de zorgverlener, de waarden van de patiënt en de context, en het nagaan van de resultaten ervan.
Concreet betekent de EBP-benadering voor een zorgverlener het toepassen van een methode in vijf stappen:
A- ASK : het probleem formuleren in een klinische vraag
A- ACCESS/ACQUIRE : adequaat zoeken naar het beste wetenschappelijke bewijs dat een nuttig antwoord kan bieden op de klinische vraag
A- APPRAISE : de methodologische kwaliteit en toepasbaarheid van het gevonden bewijs beoordelen voor de eigen praktijksituatie
A- APPLY : een beslissing nemen op basis van het beschikbare bewijs, de voorkeuren, wensen en verwachtingen van de patiënt, alsook op basis van de eigen kennis, ervaring en de context
A – ASSESS : de resultaten van de toepassing van deze EBP-benadering beoordelen
